Zenon Kałuża
Instytut Tomistyczny
Warszawa: 2014
552 s.; 23 cm
ISBN 978-83-905171-8-6
Dystrybutorem publikacji IT
jest Wydawnictwo W DRODZE.
„Dwuznaczny tytuł tej książki zapowiada zarazem lektury własne kronikarza, zwane tu źródłami jego kroniki, oraz moje lektury – kolejne odczytywania i kolejne próby zrozumienia intelektualnego wymiaru kroniki”, pisze Zenon Kałuża we wstępie do swojej książki. Trudno o lepsze podsumowanie zamysłu, jaki towarzyszył autorowi przez lata badań nad Kroniką polską Wincentego Kadłubka. Ich owocem jest seria studiów zamieszczonych w tym tomie. Kałuża zaprasza czytelnika do swojego warsztatu badacza, dzieli się z nim podziwu godną erudycją, aby stopniowo – nie uciekając się do zbyt łatwych konkluzji – odsłaniać przed nim filozoficzne źródła i inspiracje średniowiecznego tekstu. Książka niniejsza nie tylko poszerza naszą wiedzę o samej Kronice czy jej autorze, lecz także pozwala gruntowniej poznać ideowe tło epoki i wskazuje kierunki przyszłych możliwych badań.
Spis treści:
Lista skrótów
Wstęp o Wincentym, jego kronice i tej książce
Część pierwsza
1. Sapientis verbum. Echa lektur Wincentego Kadłubka w jego Kronice (z francuskiego przełożył Paweł Krupa OP)
2. Kadłubka historia mówiona i historia pisana (Kronika polska, I 1–2, I 9 i II 1–2)
Aneks 1: Mater societatis czy mater satietatis?
Aneks 2: Źródło definicji sprawiedliwości
Aneks 3: Postscriptum do artykułu Sapientis verbum
3. Greckie interludia w trzeciej księdze Kroniki
Część druga
4. O filozoficznych lekturach mistrza Wincentego (współautor Dragos Calma)
Aneks: Wykaz źródeł filozoficznych kroniki
5. Wokół Wilhelma z Conches i Bernarda z Clairvaux: O trudnych do ustalenia związkach Kroniki z piśmiennictwem dwunastowiecznym (współautor Dragos Calma)
6. Oswald Balcer, Jan z Salisbury i Wincenty Kadłubek (współautor Dragos Calma)
Część trzecia
7. Zbigniew, syn Władysława Hermana i pojęcie natury w kronice wincentyńskiej
Aneks 1: O radosnym ubóstwie (Kronika polska, II 11)
Aneks 2: Polski Herkules i jego macocha (wokół II 14, 4–6 i 15, 1–2 Kroniki)
Aneks 3: Nieznane źródło prawa procesowego (Kronika, II 28 i 29)
8. Końcowe refleksje nad lekturami kronikarza
9. ‘Holophagus’ z Kroniki Kadłubka
Aneks 1: Boa — dalmatyński połykacz wołów i ludzi
Aneks 2: Wykorzystane źródła — sposób ich cytowania
Lectures philosophiques de Vincent dit Kadłubek. Résumé
Źródła publikacji
Lista imion starożytnych, średniowiecznych, biblijnych i mitologicznych
Lista nazwisk nowożytnych i współczesnych