Piotr Wysz z Radolina (*ok. 1354 – †1414) i jego dzieło „Speculum aureum”

Władysław Seńko

Studia „Przeglądu Tomistycznego”, T. 2
Warszawa: 1996
347, [5] s.; 24 cm
ISBN 83-905171-0-8

Dystrybutorem publikacji IT
jest Wydawnictwo W DRODZE.

 

 

 

Streszczenie:

Piotr Wysz z Radolina to jedna z czołowych postaci życia umysłowego i sceny politycznej Polski na przełomie XIV–XV wieku. Jego dzieło Speculum aureum de titulis beneficiorum ecclesiasticorum, poświęcone krytyce fiskalizmu kościelnego za pontyfikatu papieża Bonifacego IX, odegrało istotną rolę w okresie Wielkiej Schizmy Zachodniej (1378–1415). Jest ono wymownym świadectwem aktywności polskiej myśli politycznej w początkach XV stulecia.

Spis treści:

7 Przedmowa

WSTĘP DO EDYCJI

11 I. Przegląd przekazów

35 II. Analiza przekazów źródłowych

61 Czas i miejsce powstania Speculum

62 Problem autorstwa Speculum

68 Znaczenie Speculum dla historii polskiej myśli politycznej

SPECULUM AUREUM DE TITULIS BENEFICIORUM ECCLESIASTICORUM

73 Prohemium

76 PARS PRIMA

77 Capitulum I
(In quo ponitur principaliter definitio tituli et ipsius declaratio)

82 Capitulum II
(In quo describitur ordo titulorum…)

87 Capitulum III
(In quo declarantur tria, qua requiruntur ad hoc, ut titulus canonice acquiratur…)

90 Capitulum IV
(In quo damnatur electionum per papam reservatio…)

93 Capitulum V
(In quo diversi errores Romana curia circa provisiones… beneficiorum … deteguntur)

96 Capitulum VI
(In quo dantur quattuor regula, quibus cognoscitur, quando provisio tituli est simoniaca aut canonica…)

99 Capitulum VII
(In quo declaratur veritas secunda et tertia regularum)

102 Capitulum VIII
(In quo declaratur veritas quarta regula…)

106 Capitulum IX
(In quo declaratur … quo modo salvari non potest, qui beneficium per simoniam obtinuit, nisi illud dimittat…)

113 Capitulum X
(In quo declaratur, quo modo officiales vel uicarii episcoporum vel aliorum intrantium per simoniam … sunt participes simonia…)

119 PARS SECUNDA

120 Capitulum I
(In quo arguitur, quod papa possit recipere pecuniam pro beneficiis ecclesiasticis … et dicta doctorum ad hoc adducuntur…)

124 Capitulum II
(In quo auctoritatibus sacra scriptura reprobatur pradictorum doctorum sententia et probatur, quod papa non potest pecuniam recipere pro beneficiis…)

128 Capitulum III
(In quo probatur idem … ex iure canonico et auctoritate generalis concilii…)

130 Capitulum IV
(In quo convincitur idem … rationibus…)

142 Capitulum V
(In quo … destruitur … distinctio „de simoniacis, quia prohibitis” ex iure canonico…)

151 TERTIA PARS

152 Capitulum I
(In quo ostenditur de omnibus officialibus dicta curia … ipsos esse simonia participes)

157 Capitulum II
(In quo declaratur, quo modo cardinales non possunt excusari a participatione simonia…)

160 Capitulum III
(In quo obicitur pro latitudine potestatis papa…)

166 Capitulum IV
(In quo … ponitur distinctio, per quam cognoscitur, circa qua et quomodo consistit dicta plenitudo…)

171 ANNEXES

173 „FORMULARZ” Wysza i inne utwory jemu przypisywane

173 „Formularz” Wysza

247 Quastiones facta per magistrum Stephanum et Petrum ep. Cracoviensem

251 De reformatione ecclesia

254 Epitafium królowej Jadwigi

257 Mowy poświęcone Wyszowi

258 Mowa Bartłomieja z Jasła z okazji prekonizacji Wysza

273 Mowa Stanisława ze Skarbimierza na ingres Wysza do Katedry Krakowskiej

280 Mowa Stanisława ze Skarbimierza na inauguracji Akademii Krakowskiej (fragment)

282 Mowa Franciszka z Brzegu z okazji śmierci Wysza (fragment)

284 Mowa Mikołaja Czytczaniego na pogrzebie Andrzeja Łaskarza (fragment)

287 DOKUMENTY DOTYCZĄCE ŻYCIA I DZIAŁALNOŚCI WYSZA

322 Wykaz skrótów bibliograficznych zastosowanych w kalendarium

324 Wykaz skrótów i symboli

325 Bibliografia

331 Zusammenfassung

342 Indeks cytatów biblijnych ze Speculum aureum

343 Indeks cytatów prawniczych ze Speculum aureum

345 Indeks osób ze Speculum aureum

346 Indeks osób z „Formularza”