Gilbert Keith Chesterton
tłum. A. Chojecki
IW PAX, Warszawa 1974
s.207, 17 cm.
Streszczenie:
Ta niewielka książka jest niewątpliwie najlepszym i najkrótszym popularnym wprowadzeniem w myśl zarówno teologiczną jak i filozoficzną św. Tomasza z Akwinu. Jako taką właśnie, polecał ją swoim studentom wielki dwudziestowieczny znawca św. Tomasza z Akwinu Josef Pieper. Chestertonowi udało się napisać wstęp do myśli Tomaszowej z właściwym sobie humorem, elegancją stylu i jasnością języka. Nie przeprowadza drobiazgowych analiz, ale z niesłychanym wyczuciem eksponuje to, co dla ducha Akwinaty najważniejsze. Ta krótka książeczka angielskiego autora jest najlepszym dowodem na to, że teologię Doktora Powszechnego, właściwie przedstawioną, pochłania się jednym tchem, a Tomasz może być mistrzem myślenia i wiary nie tylko dla specjalistów. Świętego Tomasza z Akwinu G.K. Chestertona można czytać po prostu dla przyjemności.
Nie wolno jednak zapomnieć, że nie jest to tekst naukowy. Nie w tym sensie, iż znajdują się w nim uproszczenia czy błędy, ale w tym znaczeniu, że pozbawiony jest jakiegokolwiek aparatu naukowego – przypisów, bibliografii, odnośników do tekstów Tomasza. Chesterton i tu pozostał wierny swojemu postanowieniu, aby nie zaśmiecać swych tekstów pretensjonalnym nadmiarem przypisów. Dlatego najlepiej pójść za radą samego autora, który pisał o swojej pracy: „Ta książka nie ma pretensji być niczym więcej niż popularnym szkicem wielkiej historycznej postaci, która zasługuje na większą aniżeli obecnie popularność. Cel jej zostanie osiągnięty, jeżeli tym wszystkim, którzy nawet nie słyszeli o św. Tomaszu z Akwinu, posłuży za zachętę do przeczytania o nim innych, lepszych od tej prac.” Po lekturze książki Chestertona warto sięgnąć do publikacji o większym aparacie odniesień, pozwalającym czytelnikowi zwrócić się bezpośrednio do tekstów samego Tomasza.
Dodatkową zachętą do sięgnięcia po książkę Chestertona niech będą słowa samego E.Gilsona: „Chesterton przywodzi człowieka do rozpaczy. Całe życie studiowałem Tomasza, a nie umiałbym napisać takiej książki. Uważam ją za najlepszą książkę, jaką kiedykolwiek napisano o świętym Tomaszu. Niewątpliwie każdy przyzna, że to ‘mądra’ książka, ale ci nieliczni czytelnicy, którzy dwadzieścia czy trzydzieści lat studiowali Tomasza z Akwinu, a może nawet kilka dzieł o nim napisali, muszą przyznać, że tak zwany dowcip Chestertona zawstydził ich uczoność. Chesterton powiedział wszystko co, oni bardziej lub mniej zręcznie pragnęli wyrazić w uczonych formułach”.
Spis treści:
- Słowo wstępne
- I. O dwóch braciszkach
- II. Zbiegły opat
- III. Rewolucja arystotelesowska
- IV. Rozmyślanie o manichejczykach
- V. Prawdziwe życie św. Tomasza
- VI. Wstęp do tomizmu
- VII. Filozofia wieczysta
- VIII. Następstwo po św. Tomaszu