Tomasz z Akwinu – człowiek i dzieło

Nie polecam tej książki ani początkującym filozofom, ani początkującym tomistom. Propozycja Kenny’ego skierowana jest przede wszystkim do tych, którzy posiadając już znaczną kulturę filozoficzną mają świadomość, że wykształceni są w duchu współczesnej filozofii analitycznej czy też, że głównym polem zagadnień, które ich interesują są zagadnienia związane z szeroko pojętą filozofią umysłu. Książka Kenny’ego jest więc propozycją dla czytelników zaawansowanych filozoficznie, ale ograniczonych w swoich inspiracjach do filozofii współczesnej. Kenny mimochodem dowodzi, że myśl Tomasza jest ciągle żywa i wciąż gotowa do podjęcia debaty z najbardziej aktualnymi i najciekawszymi zagadnieniami filozofii współczesnej. Znajdują się w tej właśnie małej książeczce dwie odważne tezy – po pierwsze twierdzenie, że Tomaszowa filozofia bytu nie jest czymś, co u Akwinaty filozoficznie najlepsze, po drugie teza, iż prawdziwym skarbem tomizmu jest zawarta w nim filozofia umysłu. Niedługo na polskim rynku ukaże się książka Sebastiana T. Kołodziejczyka o Tomaszowej teorii transcendentaliów, która będzie dowodzić, iż teoria ta, fundamentalna dla Tomasza w szczególność, ale i dla całego średniowiecza, jest w istocie swojej teorią z dziedziny filozofii umysłu, a nie filozofii bytu. Miejmy nadzieję, iż książka ta rozpęta burzę dyskusji i interpretacji wśród polskich znawców św. Tomasza. Świetnym przygotowaniem do podjęcia tego właśnie zagadnienia może być lektura książki oksfordzkiego filozofa. Sam Kenny tak pisze o swoim tekście: „Jest to książka o Tomaszu z Akwinu jako filozofie. Napisałem ją dla czytelników, którzy nie muszą podzielać zainteresowań teologicznych i wiary św. Tomasza. Bezpośrednio o filozofii Akwinata nie napisał wiele, poza komentarzami do Arystotelesa. Niemniej jego pisma teologiczne, a szczególnie arcydzieło Summa theologiæ, zawierają tyle wnikliwych twierdzeń filozoficznych, że można go na tej podstawie uznać za jednego z największych filozofów świata. Książka zawiera trzy rozdziały. Pierwszy jest opisem życia i dzieła św. Tomasza oraz oceną jego znaczenia dla filozofii współczesnej. Drugi to zarys metafizycznego systemu Akwinaty: zawiera rozważania na temat doktryny Bytu, która jest jedną z najsławniejszych, lecz zarazem najbardziej przecenianych części jego filozofii. Rozdział trzeci poświeciłem Tomaszowej filozofii umysłu – o wiele mniej znanej, a znacznie bardziej godnej przestudiowania. Książkę zamyka informacja o literaturze uzupełniającej, dotyczącej poruszanej problematyki”.

Wykaz skrótów