Wstęp do filozofii św. Tomasza z Akwinu

Książka składa się z dwóch część. Pierwsza, zatytułowana „Dzieło” wprowadza w ideowy i historyczny kontekst twórczości Tomasza. Chenu omawia środowisko intelektualne i klimat religijny ówczesnej Europy, zatrzymując się przy takich zagadnieniach jak charakter uniwersytetu, zjawisko scholastyki, powstanie zakonu dominikańskiego czy wreszcie tradycja augustyńska w średniowiecznej Christianitas. Co ważniejsze jednak, znajdziemy w książce o. Chenu unikalne wprowadzenie w gatunki literackie dzieł średniowiecznych i rzecz jasna Tomaszowych, omówienie głównych cech łaciny średniowiecznej ze szczególnym uwzględnieniem technicznego języka scholastyki, czy wreszcie charakterystykę zabiegów konstrukcyjnych stosowanych przez średniowiecznych mistrzów w ich dziełach. Rozdział zaś o autorytecie w wiekach średnich jest konieczną lekturą dla każdego, kto chce zrozumieć zarówno intelektualne zależności i związki pomiędzy średniowiecznymi mistrzami, jak i relację pomiędzy filozofią i teologią czy też wiarą i rozumem.

Druga część Wstępu… o. Chenu zatytułowana jest „Dzieła” i systematycznie omawia wszystkie grupy testów Doktora Powszechnego – zaczynając od komentarzy do Arystotelesa i Pseudo-Dionizego poprzez Summy, kończąc zaś na Opusculach czyli drobnych, niemniej jednak często niezwykle istotnych dziełkach Tomasza.

Szczególnie cenne w książce o. Chenu są niewątpliwie odnośniki do ogromnej ilości tekstów źródłowych – zarówno Tomaszowych, jak i w ogóle średniowiecznych. Poza tym, autor często odsyła czytelnika do szczegółowego omówienia danego problemu we współczesnej literaturze fachowej. Noty robocze zamieszczone na końcu każdego rozdziału sugerują nie tylko literaturę umożliwiającą poszerzenie wiedzy w którymś ze szczegółowych kierunków tematycznych, ale też często poddają propozycję „ćwiczeń” i badań pomagających w lepszym zrozumieniu i bezpośrednim poznaniu problematyki. Niejedna z tych sugestii może być z powodzeniem wykorzystana jako temat pracy magisterskiej czy nawet doktorskiej.

Josef Pieper tak pisał o książce o. Chenu: „Spośród dzieł, jakie ukazały się w ostatnich latach, należy wymienić wspaniałą, gruntowną i świetnie napisaną pracę, której autorem jest Marie-Dominique Chenu, pt. Introduction à l’étudie de Saint Thomas d’Aquin. (…) Można, jak sądzę, powiedzieć, że nie ma lepszego wprowadzenia w naukę św. Tomasza, gdyż ma ono wartość zarówno historyczną jak i systematyczną”. Zestawiając zaś pracę Chenu i klasyczny już Tomizm Gilsona, Pieper powiada: Dwie (…)książki, Chenu i Gilsona, łączy to – choć ta wspólnota wydaje się zrazu cechą tylko zewnętrzną – że obaj autorzy są Francuzami, obaj wykładali długie lata w Kanadzie. Fakt, że obie książki powstały w szczególnej atmosferze tego młodego kontynentu, choć pozornie czysto zewnętrzny, wydaje mi się ważny. Czytając je miałem wrażenie, że czuję rześki powiew Ameryki Północnej – mam tu na myśli coś sprecyzowanego: pewną świadomie swobodną rzeczowość, polegającą na tym, że poprzez całą uczoność historyczną przebija się zagadnienie poszukiwania prawdy, zdecydowane dążenie, by zagadnienie właściwie postawić i właściwie na nie odpowiedzieć”.

Od autora

Indeks leksykograficzny terminów łacińskich i greckich
Indeks nazwisk