De principiis naturae

To dziełko z lat młodości zostało napisane dla niejakiego brata Sylwestra, nieznanego nam skądinąd. Tomasz napisał je, zanim został mistrzem, ale jego data jest niepewna: w latach, kiedy był bakałarzem sentencjariuszem, prawdopodobnie w roku 1253 lub 1254, gdyż musiało ono powstać w tym samym czasie, co Super II Sententiarum. Jest tam mowa o zasadach zmiany: materii, formie, braku, przyczynie sprawczej i przyczynie celowej.

Wydania:

  • Leonina, t. 43, przedmowa s. 5–33, tekst s. 39–47;
  • Parma, t. 16, s. 338–342;
  • Vives, t. 27, s. 480–486;
  • Mandonnet, Opuscula, t. 1, s. 8–18;
  • Marietti, Opuscula philosophica, s. 121–128;
  • Saint Thomas Aquinas, De principiis naturae, wprowadzenie i krytyczne opracowanie tekstu J.J. Pauson, Fribourg – Louvain 1950 (Textus Philosophici Friburgenses, 2).

Przekłady polskie:

  • O zasadach natury, tłum. P. Cyciura, w: Od Platona do współczesności. Zbiór rozpraw, red. S. Sarnowski, G.A. Dominiak, Bydgoszcz 1999;
  • O zasadach natury, tłum. D. Gwis, M. Gensler, E. Jung-Palczewska, w: Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIII wieku, wybór, opr. i wstęp K. Krauze-Błachowicz, Warszawa 2002, s. 188–203;
  • O pryncypiach natury, tłum. A. Andrzejuk, w: Tomasz z Akwinu, Opuscula, red. A. Andrzejuk, M. Zembrzuski, Warszawa 2014 (Opera Philosophorum Medii Aevi, 9, 3), s. 24–45;
  • O zasadach natury, tłum. P. Bany, http://www.toeinai.republika.pl/natura.htm (luty 2013);
  • O zasadach natury, tłum. E. Łażewski, http://katedra.uksw.edu.pl/dydaktyka/translatoria/latinum.pdf (luty 2013).

Przekłady francuskie:

  • Les principes de la nature (De principiis naturae), tłum. i przypisy R. Bernier, Montréal 1962;
  • Opuscules de saint Thomas d’Aquin, Vrin-Reprise, t. 6, Paris 1984, s. 594–612 (przedruk, z tą samą paginacją, tłumaczenia ks. Bandela, Vives, t. 3, Paris 1857, s. 594–612);
  • Les principes de la réalité naturelle, wstęp, tłum. i przypisy J. Madiran, Paris 1994 (Docteur Commun).

Przekład angielski:

  • Aquinas on Matter ad Form and the Elements: A Translation and Interpretation of the „De Principiis Naturae” and the „De Mixtione Elementorum” of St. Thomas Aquinas, tłum. J. Bobik, Notre Dame 1998.

Przekład niemiecki:

  • Die Prinzipien der Wirklichkeit, tłum. R. Heinzmann, Stuttgart 1999.

Przekład włoski:

  • Pagine di Filosofia, wyd. R. Coggi, Bologna 21995, s. 13–41.