Glossa continua super Evangelia (Catena aurea)

Napisana na zamówienie Urbana IV pod koniec 1262 roku lub na początku 1263 roku Catena na temat Ewangelii wg św. Mateusza mogła zostać ofiarowana papieżowi przed jego śmiercią 2 października 1264 roku; komentarz do trzech pozostałych Ewangelii, który Tomasz zadedykował swojemu przyjacielowi i dawnemu uczniowi, kardynałowi Annibaldo degli Annibaldi, został ukończony w Rzymie w latach 1265–1268. Catena jawi się jako obszerny zbiór cytatów egzegetycznych z ojców Kościoła, ułożony tak, że stanowi ciągły wykład, werset po wersecie, całości czterech Ewangelii. Dzieło to jest czymś więcej niż zwykłą kompilacją, pokazuje zmysł krytyczny Tomasza i jego świetną znajomość ojców greckich. Później Tomasz sam niejednokrotnie z niego korzystał i zostało ono szeroko rozpowszechnione.

Wydania:

  • Parma, t. 11–12;
  • Vives, t. 16–17;
  • Marietti, 2 t., wyd. A. Guarienti, 1953.

Przekłady polskie:

  • Złoty łańcuch (Catena aurea), tłum. L. Szyndler, Christianitas, Poznań 2007;
  • Ewangelia Ojców Kościoła, tłum. J. Salij OP, Kraków 1983 (wydanie zawiera komentarz do Ewangelii wg św. Mateusza); wznowienie: Poznań 2001;
  • Catena aurea do Ewangelii wg św. Mateusza, rozdz. VI, 1–11. O Modlitwie Pańskiej, tłum. K. Bielawski, w: Modlitwa Pańska. Komentarze średniowieczne, red. K. Bielawski, Tyniec – Kraków 2004, s. 105–133;
  • Catena aurea do rozdziału XI Ewangelii wg św. Łukasza, tłum. K. Bielawski, w: Modlitwa Pańska. Komentarze średniowieczne, red. K. Bielawski, Tyniec – Kraków 2004, s. 134–143.

Przekład francuski:

  • Exposition suivie des quatre Evangiles… La chaîne d’Or, tłum. E. Castan, 8 t., Vives, Paris 1854–1855; przekład ten, wraz z tekstem łacińskim, został z wieloma modyfikacjami umieszczony w internecie (http://docteurangelique.free.fr/) przez różnych współpracowników (Ewangelia św. Mateusza – Ch. Duyck, 2010; Ewangelia św. Marka – G. Bonnet, G. de Menthière, 2008; Ewangelia św. Łukasza – Ch. Duyck, 2012; Ewangelia św. Jana – Ch. Duyck, 2011).

Przekład angielski:

  • Catena Aurea. Commentary on the Four Gospels, tłum. M. Pattison, J.D. Dalgairns, T. D. Ryder, przedmowa J.H. Newman, 4 t., Oxford 1841–1845.

Przekłady włoskie:

  • Catena aurea, wyd. E. Logi, 3 t., Siena 1954–1960;
  • Catena aurea, Glossa continua super Evangelia, wstęp V. Benetollo, tłum. R. Coggi, 7 t., Bologna 2006.