Summa contra gentiles to drugie wielkie samodzielne dzieło Tomasza, który parokrotnie je czytał, poprawiał i ulepszał; dysponujemy jeszcze jego autografem do znacznej części tekstu, od I, 13 do III, 20. Pierwotna redakcja I, 1–53 przypada na ostatni rok pierwszego okresu nauczania w Paryżu (przed latem 1259 roku). W Italii od 1260 roku Tomasz przejrzał napisane rozdziały i napisał pozostałą część dzieła; zostało ono ukończone spisaniem czwartej księgi w latach 1264–1265, najprawdopodobniej przed wyjazdem Tomasza do Rzymu (1265). Trzy pierwsze księgi są poświęcone prawdom dostępnym dla ludzkiego rozumu: co rozum może poznać o Bogu (I), akt stwórczy i jego skutki (II), opatrzność i rządy Boże (III); prawdy wiary chrześcijańskiej, które wykraczają poza dziedzinę poznania naturalnego, stanowią materię czwartej księgi (tajemnica Trójcy Świętej i Wcielenia, sakramenty, cele ostateczne).
Wydania:
- Leonina, t. 13–15 (z komentarzem Sylwestra z Ferrary), Roma, 1918, 1926 i 1930
- Leonina, wydanie rękopiśmienne, Roma 1934;
- Parma, t. 5;
- Vives, t. 12;
- Marietti (tekst wydania Leoniny uważnie przejrzany), wyd. C. Pera, P. Marc, P. Caramello, 3 t. (t. 2–3: 1961; t. 1: 1967).
Przekłady polskie:
- Summa filozoficzna (Contra Gentiles), t. 1–3, przekład z wydania łacińskiego dokonanego na rozkaz papieża Leona XIII [tłum. Z. Włodkowa], nakładem „Wiadomości Katolickich”, Kraków 1930, 1933, 1935;
- Summa contra gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej w dyskusji z poganami, innowiercami i błądzącymi, tłum. Z. Włodek, W. Zega, Poznań 2003 (t. 1), 2007 (t. 2), 2009 (t. 3);
- Opatrzność Boża i magia, tłum. Z. Włodkowa (zmodyfikowane), Warszawa 1994 (fragment Summa contra gentiles – III księga, rozdziały 98–113).
Przekłady francuskie:
- Somme contre les Gentils. Livre sur la vérité de la foi catholique contre les erreurs des infideles, wstęp, przypisy i indeks V. Aubin, C. Michon, D. Moreau, 4 t., Paris 1999;
- Contra Gentiles, tekst edycji leonińskiej i przekład – t. 1: tłum. R. Bernier, M. Corvez, Paris 1961; t. 2: tłum. M. Corvez, L.-J. Moreau, 1954; t. 3: tłum. M.-J. Gerlaud, 1951; t. 4: tłum. R. Bernier, F. Kerouanton, 1957 (ten przekład został ponownie wydany w jednym tomie, bez tekstu łacińskiego: Somme contre les Gentils, Paris 1993).
Przekład angielski:
- On the Truth of Catholic Faith, wyd. A. C. Pegis, J. F. Anderson, J. Bourke, C. J. O’Neil, 4 t., New York 1955–1957, reprint: Notre Dame 1975 i 1997.
Przekład niemiecki:
- Summe gegen die Heiden, t. 1: tłum. K. Albert, P. Engelhardt, współpraca L. Dümpelmann, Darmstadt 1974 (księga I); t. 2: tłum. K. Albert, P. Engelhardt, Darmstadt 1992 (księga II); t. 3/1: red. i tłum. K. Allgaier, Darmstadt 1990 (księga III, rozdz. 1–83); t. 3/2: red. i tłum. K. Allgaier, Darmstadt 1996 (księga III, rozdz. 84–163); t. 4: red. i tłum. M. H. Wörner, Darmstadt 1996 (księga 4).
Przekład włoski:
- Somma contro i Gentili, wyd. T. S. Centi, Torino 1975 (Classici delle Religioni 28).
Przekład hiszpański:
- Suma contra los Gentiles, wyd. J. M. Pla Castellano, 2 t., Madrid 1952–1953 (Biblioteca de Autores Cristianos 94, 102).